Een coup tegen de Mexicaanse President? Twee, drie jaar geleden zou niemand echt verbaasd zijn geweest. Tijdens de verkiezingscampagne van 2018 was Lopez Obrador door de rechtse partijen als een baarlijke duivel voorgesteld, en wat zo iemand kan doen als hij eenmaal de macht in handen heeft… De plannen van de huidige President waren ook redelijk radicaal, dus angst was er zeker bij al diegenen die al bijna een eeuw lang de macht in handen hadden.
Vandaag is de situatie geheel anders. ‘AMLO’ zit een eind weg in de tweede helft van zijn mandaat, heeft samen met zijn bondgenoten een zeer ruimte meerderheid in het Parlement en de voorbereiding voor de verkiezingen van 2024 zijn begonnen. Het enige wat kenners van het politieke landschap zich kunnen voorstellen is dat het onderzoek naar de verdwijning van de 43 studenten in 2014 echt in de buurt zou komen van vorig President Pena Nieto of, nog erger, van de legertop. Dat beiden iets met die verdwijning hebben te maken of er althans informatie over hebben, daar is zowat iedereen van overtuigd. Of ze ooit kunnen vervolgd worden, is een geheel andere zaak.
Hoe dan ook, met ‘Washington’ heeft deze hele zaak weinig te maken. Er waren en er zijn ernstige conflicten binnen de politieke top van het land en de tegenstelling tussen ‘links’ en ‘rechts’ heeft er minder mee te maken dan het broze evenwicht tussen ‘oude’ en ‘nieuwe’ macht. De economische elite zit trouwens nog altijd stevig in het zadel.
Anti-imperialisme
Voor wie slechts één analysekader heeft waarin ‘Washington’ naar believen Presidenten kan afzetten in Latijns-Amerika en elders en waarin de ‘mainstream’ media systematisch een vertekend beeld van de werkelijkheid geven, komt dit korte overzicht niet goed uit.
Het verhaal wordt dan snel dat er een linkse President aan de macht is, dat ‘Washington’ daar dus tegen is en zal proberen om met de steun van de plaatselijke oligarchen de macht weer in handen te krijgen.
Nu weet iedereen dat alle VS-regeringen graag een oogje in het zeil houden in hun achtertuin, maar landen als Cuba en Venezuela hebben toch al decennia of jaren lang een alternatief bestuur. Dat Washington de machtsgreep van rechts in Brazilië en Bolivia graag zag gebeuren is één ding, dat het zelf aan de touwtjes trok zal geen ernstig analist durven beweren.
Toch gebeurt het geregeld dat De Wereld Morgen over de bananenschil van het anti-imperialisme uitglijdt. Sensatiezucht? Complotdenken? Slordigheid? Wie zal het zeggen?
Deaze week werd in een nieuwsbrief een twee jaar oud artikel verspreid over hoe ‘oligarchen en traditionele partijen proberen de Mexicaanse President af te zetten’. De auteur baseert zich op een artikel van een weinig betrouwbaar journalist van juni 2020. Op dat ogenblik had AMLO in zijn dagelijkse persconferentie om 7 uur ’s ochtends een document getoond dat was ‘uitgelekt’ en waarin de strategie van de rechtse oppositie uit de doeken wordt gedaan.
We schrijven dus 2020, toen Trump nog aan de macht was, en vóór de verkiezingen voor de federale en de deelstaatparlementen van 2021 in Mexico. Voor 2022 stond een referendum op de agenda om de President, in de helft van zijn mandaat, te bevestigen of af te zetten. AMLO won die raadpleging met een bijzonder grote meerderheid en een bijzonder lage participatie. In het ‘uitgelekte’ document legt de oppositie haar electorale strategie uit met vermelding van de werkgeversorganisaties en de media waarop ze denkt te kunnen rekenen. Bovendien wordt uitdrukkelijk gesteld dat men probeert om ook in Washington steun te krijgen. Omgekeerde richting dus.
Niks geen sprake van een staatsgreep en in Mexico werd het document ook eerder op gelach onthaald. De oppositie had immers al bewezen hoe zwak ze stond, iets wat ze enkele maanden later nog eens toonde met haar lege tentjes op de Zócalo.
Kortom, een artikel in Grayzone, een blad dat ondertussen de rechtse anti-vax toer is opgegaan, een journalist die houdt van smeuïge verhalen, en een document waar niemand veel belang aan hechtte.
Dat de auteur van het artikel in DWM bovendien een vergelijking maakt met de coup tegen de ex-President van Brazilië, Dilma Rousseff wijst op een gebrek aan kennis. De PT had geen parlementaire meerderheid en Dilma kon dus makkelijk met een stemming worden afgezet. De Mexicaanse President is nog zeer populair en heeft een ruime meerderheid in het Parlement én in de deelstaten.
Als er al iets gebeurt in Mexico, zal moeten gekeken worden naar het leger. De verhoudingen tussen de huidige en de vorige President, de huidige en de vroegere legertop, de machtssituatie van sommige figuren van rechts in de regering vandaag, vertellen veel meer over de politieke evenwichten dan het complotdenken van sommigen. Dat Washington graag de hand zou leggen op de olie en zeker het lithium van Mexico staat als een paal boven water, maar daar hoeft de regering niet voor te vallen. Mexico is tot nog toe een trouwe partner van de V.S. en Canada in T-MEC (het vroegere vrijhandelsakkoord NAFTA).
Alternatieve media
Vlaanderen heeft behoefte aan kwaliteitsvolle alternatieve media die nieuws kunnen brengen waar de mainstream geen aandacht voor heeft. Maar wanneer de slordigheid zo ver gaat dat foute informatie wordt verspreid is dit voor de linkerzijde geen pluspunt, wel integendeel. De geloofwaardigheid komt in gevaar. Voor DWM is dit een ernstig risico, omdat al te vaak de ongenuanceerde en primaire anti-imperialistische kaart getrokken wordt. Enkele maanden geleden verscheen een lofzang op de Nicaraguaanse President Daniel Ortega, precies op de dag dat een held van de sandinistische revolutie in de gevangenis crepeerde. Een linkerzijde met toekomst zal ook moeten kijken naar de feiten, naar de mensenrechten en naar de democratie. Blind anti-imperialisme kan ook contra-produktief zijn. Als er geen kritiek mogelijk is op Venezuela of op Cuba en als de keuze keer op keer valt op schandaaltjes, fait divers of grote complotten, komen we niet vooruit. Idem met de houding tegenover Rusland of China. In de huidige tijd waarin de geopolitieke belangen aan het schuiven zijn, is dit belangrijker dan ooit.