De herfstvakantie is voorbij, maar heel binnenkort is het kerstvakantie. Wat doen we dan? Een weekje naar de Kanarische eilanden? Of Thailand, is dat niet te ver? Of zijn we tevreden met een citytrip, München bijvoorbeeld?
Wel ja, we hebben het goed. We kunnen op reis, en het is ook nodig er even tussen uit te zijn, om alle stress van het werk te vergeten en het ellendige nieuws over de rest van de wereld. We leven ver weg van Oekraïne, van Palestina, van Myanmar, van Soedan, van Oost-Kongo. Jemen? Waar ligt dat?
Echt? Zijn er mensen die onder de parasol met een drankje in staat zijn om níet aan de oorlogen, de moorden, de honger en de miserie te denken?
In wat voor wereld leven we?
De cijfers die Hamas geeft over het aantal slachtoffers zijn moeilijk te checken. Alsof het probleem minder erg zou zijn als er slechts acht in plaats van tienduizend doden vallen? Kan iemand zich voorstellen wat het betekent als je huis gebombardeerd wordt, als je zonder hebben en houwen met je kinderen aan de hand ‘naar het Zuiden’ moet trekken, onder een blijvende bommenregen? Weet iemand wat het is om met duizenden opeen gepakt in een school of een hospitaal dekking te zoeken?
Weet iemand wat het betekent om kerst en nieuwjaar in de loopgraven door te brengen, aan welke kant je ook vecht, met angst voor drones en met als enige doel een honderdtal meter meer te ‘veroveren’? We zagen toch al die films over de eerste en de tweede wereldoorlog, wat zou het verschil zijn vandaag? Je vader, je man, je zoon verliezen, denkt iemand dat het ‘elders’ minder zwaar is? Als in Oelegem een naakte man over straat loopt krijgen kindjes psychologische ondersteuning, maar wat moeten we met de levenslange trauma’s van wie echt geweld heeft meegemaakt?
We spreken – terecht – over Apartheid en over genocide maar kan iemand er zich heel concreet nog iets bij voorstellen? Of vragen we gewoon een ander drankje?
In wat voor wereld leven we?
Eén miljard mensen in deze wereld lijdt honger, kan onvoldoende eten bemachtigen om een gewoon leven te lijden. Zestig procent van de werkende bevolking heeft geen arbeidscontract, heeft geen sociale bescherming. Kan niet naar de dokter en de kinderen kunnen nauwelijks naar school. In Acapulco zijn ettelijke kapiteins verdronken tijdens de storm van vorige week, omdat ze op het yacht van hun baas moesten letten die zelf veilig en warm in Mexico City naar televisie zat te kijken. Drieduizend miljardairs betalen minder dan 1 % belasting op hun vermogen. In geen enkel land is er genoeg geld voor een degelijke sociale bescherming, voor openbare diensten, voor huizen om daklozen op te vangen. Zeven duizend zijn er in Brussel. De topvrouw van Solvay krijgt een bonus van twaalf miljoen Euro en betaalt daar nauwelijks 19.864 euro sociale bijdragen van. Soberheid.
In wat voor wereld leven we?
De Rio Negro, een bijrivier van de Amazone, staat droog. Titicaca loopt leeg. De Rio Bravo is niet meer dan een gracht. Half Canada is afgebrand. De Pas de Calais staat onder water. Waarom zouden TotalEnergie en ExxonMobil geen olie meer mogen pompen?
Want dat is de wereld waarin we leven: bedreigd, met botsen en heel veel builen, maar politici kijken de andere kant op, waarom zouden wij dat ook niet doen? De wereld draait door, draait dol, draait gek. En wij maar lachen. En genieten. Wrang, af en toe, maar zelfgenoegzaam, altijd. Ons gaat het goed. Wij werken hard. Wij verdienen rust. En ontspanning. Hoe lang nog?
De Westerse leiders pleiten vandaag voor ‘humanitaire hulp’ aan Gaza. De Wereldbank pleit voor ‘armoedevermindering’. Dat is de logica zelve. Je creëert dood en verderf maar staat klaar met een hospitaalboot. Je neemt mensen hun grond en hun levensonderhoud af, maar staat klaar met een aalmoes. Met een warmste week.
We laten het allemaal gebeuren, we blussen de wereldbrand met een gietertje. Het is altijd beter dan niets doen, zo wordt dan gezegd. Is dat zo?
Dertigduizend mensen op straat in Brussel in solidariteit met Palestina. Dat doet deugd. Kan er iets veranderen als het er driehonderdduizend worden?